Zachte ooievaarsbek

Zachte ooievaarsbek
Geranium molle
Ooievaarsbekfamilie
---------------------------------------------------------
De zachte ooievaarsbek heeft van de ooievaarsbekken die je in de stad kunt tegenkomen, de kleinste bloemen. Ze zijn maar een paar millimeter groot en vallen amper op. De bijgaande foto is dus een behoorlijke vergroting. De plant zelf wordt meestal ook niet erg hoog, zodat je je echt moet bukken om de bloemen te zien. Het is dus een onopvallende plant.

Veel soorten van de geraniumfamilie lijken op elkaar. Hun doosvormige vruchten hebben veel weg van een snavel van een ooievaar. Vandaar de Nederlandse naam ‘ooievaarsbek’.
De populaire gekweekte tuin- en kamerplant die we geranium noemen behoort wel tot dezelfde familie maar tot een ander geslacht: Pelargonium. Hiervan zijn ongeveer 250 soorten in de handel verkrijgbaar. Van de wilde ooievaarsbek staan 11 soorten op de lijst van de inheemse flora.
Er staan er zeker 6 op de zogenaamde ‘wachtlijst’. Dat zijn soorten die op het punt staan in te burgeren. In Breda komen we ook die soorten regelmatig tegen.

De naam ‘geranium’ komt van ‘geranion’, kraanvogel. Ook een vogel met een lange snavel.’ Molle’ betekent ‘zacht’ en dat slaat op de zachte beharing. In Breda werd de ooievaarsbek ook wel olievaarsbek genoemd en in Terheijden wel ooievaarstenen terwijl ‘op de Beek’ de naam duivenbek voorkwam.

De ooievaarsbek is een waardplant voor de vlinders zwart blauwtje en het bruin blauwtje (. Ook wilde bijen en honingbijen worden op de zachte ooievaarsbek waargenomen hoewel deze maar matig stuifmeel en nectar geeft. Alle geraniumsoorten hebben een scherpe geur, ook de zachte ooievaarsbek. De fijngewreven wortels van geraniumsoorten werden gebruikt bij de heling van wonden vanwege de samentrekkende werking van de looistoffen daarin.

Bloem Gesteelde stervormige bloemen met vijf kroonbladen eerst paars/lila en later verkleurend naar blauwpaars. Elk kroonblad v-vormig ingesneden. Zie foto 3. Soms alleenstaand soms in kleine schermen. Zie foto 1.
Hoogte 0,05-0,40 m.
Bloeitijd Mei - november.
Blad Handvormig ingesneden blad met gezaagde of getande rand en een stompe top. Zacht behaard met lange en korte haren. Zie foto 2.
Stengel Opstaand of liggend, behaard. Met lange en korte haren; ook klierharen aanwezig.
Vruchten Kenmerkende zaaddoos lijkt op snavel van ooievaar. Zie foto 4.
Overig Overblijvende plant.
Standplaats Zeer algemeen op zandige bermen en in gazons.
In Breda Op veel plaatsen in Breda waar te nemen, vooral in gazons en plantsoenen.
Vergelijk Andere kleinbloemige ooievaarsbeksoorten. De meest gelijkende en meest voorkomende in de stad is de kleine ooievaarsbek (Geranium pusillum). Deze heeft uitsluitend korte haren.

 

Een samenwerking van IVN Mark&Donge en KNNV Breda